Prawidłowy rozwój mowy wpływa pozytywnie na rozwój osobowości dziecka. Dziecko, które poprawnie komunikuje się werbalnie może wyrazić swoje potrzeby, spostrzeżenia, uczucia, jest w stanie nawiązać interakcje z rówieśnikami. Dzięki mowie biernej maluch rozumie i poznaje otaczający nas świat. Rozwój mowy dziecka przyspieszają częste kontakty słowne z otoczeniem. Zaniedbania w tym względzie mogą spowodować opóźnienie mowy u dziecka lub jej zaburzenia. Pierwszym i najważniejszym wzorem, który dziecko naśladuje są rodzice. Są oni bowiem osobami przebywającymi z dzieckiem najczęściej, najdłużej mają więc największe możliwości wpływania na jego rozwój.
A oto kilka sugestii dotyczących wspomagania rozwoju mowy, z którymi powinni zapoznać się rodzice małego dziecka:
1. Nasze wypowiedzi powinny być poprawne językowo, unikajmy zdrobnień i mowy dziecięcej. Mówmy wyraźnie bez pośpiechu. Budujmy krótkie zdania, używajmy prostych zwrotów. Modulujmy własny głos, aby zainteresować dziecko, np. „Co to?”, „Nie ma?”, „O! Jest !”.
2. Mówmy dziecku, co przy nim robimy, co dzieje się wokół niego. To ma być prosty i wolny opis rzeczywistości. Niech mowa towarzyszy spacerom, zakupom, pracom domowym. Jednak niech dziecko ma tez możliwość zareagowania na nasze wypowiedzi, dajmy mu szansę aby samodzielnie próbowało coś powiedzieć. Nie mówmy bez przerwy.
3. Mówmy do dziecka, zwracając uwagę, aby widziało naszą twarz - będzie miało okazję do obserwacji pracy artykulatorów.
4. Pytajmy specjalistów, jeśli coś nas niepokoi w stanie zdrowia dziecka zarówno fizycznego jak i psychicznego. Dbajmy o górne drogi oddechowe i uszy oraz prawidłowe oddychanie – torem nosowym podczas spoczynku. Nie opóźniajmy wprowadzania stałych pokarmów – ważne jest dla sprawności aparatu artykulacyjnego aby dziecko w odpowiednim czasie nauczyło się gryźć i żuć.
5. Opowiadajmy i czytajmy bajki, rymowane wierszyki, śpiewajmy piosenki, włączajmy w zabawę gesty, ruch, taniec. Niech nie martwi nas fakt, że pociecha upodobała sobie jeden z utworów i prosi o stałe jego powtarzanie.
6. Starajmy się, aby zabawy językowe i dźwiękonaśladowcze znalazły się w repertuarze czynności wykonywanych wspólnie z dzieckiem. Wybierajmy do zabaw właściwą porę.
7. Szukajmy książeczek dydaktycznych zapoznających dziecko z różnymi kategoriami zwierzęta, warzywa, owoce, kolory itp. Nazywajmy przedmioty w nich zawarte i opisujmy sytuacje operując prostymi zdaniami. Prosimy dziecko o wskazywanie przedmiotów czy zwierząt wcześniej pokazanych na obrazku.
8. Jeśli dziecko ogląda telewizję, to potowarzyszmy mu. Pozwoli to na komentowanie wydarzeń pojawiających się na ekranie tak aby dziecko bezwiednie nie oglądało szybko zmieniających się obrazów i ciągów tekstów bez ich zrozumienia. Wybierajmy programy właściwe dla wieku i potrzeb dziecka. Starajmy się aby telewizor nie towarzyszył dziecku przez cały dzień aby włączony okazjonalnie.
9. Rysujmy z dzieckiem, mówmy co kreślimy – „Teraz rysujemy pieska. To jest głowa, tu są oczy, nos...". Zachęcajmy dziecko do wypowiedzi na temat rysunku.
10. Nie zmuszajmy dziecka leworęcznego do posługiwania się ręką prawą w okresie kształtowania się mowy. Naruszanie w tym okresie naturalnego rozwoju sprawności ruchowej zaburza funkcjonowanie mechanizmu mowy. Często prowadzi to do zaburzeń mowy, a w szczególności do jąkania.
11. Jeżeli dziecko osiągnęło już wiek, w którym powinno daną głoskę wymawiać, a nie robi tego, skonsultujmy się z logopedą. Nie wymagajmy od dziecka zbyt wczesnego wymawiania poszczególnych głosek. Dziecko nie przygotowane pod względem sprawności narządów artykulacyjnych, niedostatecznie różnicujące słuchowo dźwięki mowy, a zmuszane do wymawiania zbyt trudnych dla niego głosek, często zaczyna je zniekształcać. W ten sposób przyczyniamy się do powstawania błędnych nawyków artykulacyjnych, trudnych do zlikwidowania.
Zajęcia logopedyczne w przedszkolu prowadzi pani logopeda
- Aneta Nasiłowska.